Oude testament
Dat de sabbat een gegeven is door de hele bijbel heen is wel duidelijk. Wat wij ons af kunnen vragen is, is er een verandering opgetreden in de betekenis van die dag? Laten wij beginnen bij het begin, de sabbat wordt voor het eerst genoemd bij de schepping. Als God de wereld heeft geformeerd, met al wat daarop leeft, en hij neemt met de mens die Hij als laatste geschapen heeft een dag om zich te verheugen in Zijn volbrachte werk, dan als die dag van vreugde voor hen voorbij is, verbindt Hij er Zijn zegen aan. Hij geeft die dag met Zijn zegen aan de mens die Hij geschapen heeft als een rust en gedenkdag.
Als de mens gezondigd heeft, en hij uit de hof van Eden verdreven is, dan krijgt ook de sabbat een andere betekenis voor de mens. De sabbat wordt een dag met een belofte. Ja het is nog steeds de dag waarop God als Schepper wordt aanbeden, maar het wordt nu ook een dag die uitziet naar de tijd dat God de mens en met hem de hele schepping zal bevrijden van zonde en dood. Hier wordt de sabbat een dag die centraal komt te staan in de eindtijdprofetie. De mens heeft de rust van het volbrachte werk van God verlaten, en bevindt zich nu in een poel van zonde. Het is nu satan die een verbond met de mens heeft, hij heeft de mens beloofd dat hij aan God gelijk zou zijn.
Maar waar God Zijn beloften altijd nakomt, zijn satans beloften gebaseerd op leugen en bedrog. De wet van God, die niets anders is dan een weerspiegeling van Zijn karakter, wordt nu vooral belangrijk voor de mens om de heiligheid van God niet te vergeten, en om de mens te beschermen tegen zijn eigen zondige neigingen. Waar hij tót de val van nature geneigd was het goede te doen, en het karakter van God (de wet) te weerspiegelen, daar weerspiegelen wij nu het karakter van de tegenstander. De sabbat als teken van God als Schepper, en als belofte van de herschepping, is sterker nodig naarmate de mens meer afwijkt van God.
De sabbat en Noach
Toen de aarde na vijftien eeuwen zover van God was afgedwaald dat er slechts geweld en goddeloosheid heerste, gaf God de opdracht aan Noach om te profeteren dat de wereld door water zou vergaan als de mens zich niet tot God bekeerde. Tijdens zijn profeteren bouwde hij als bewijs dat het ook zou gebeuren, een ark. De tijd van het einde was bepaald op 120 jaar. Nadat de 120 jaar verstreken waren greep God in, en liet Hij van alle dieren er enkele in de ark ingaan. Net zoals Hij bij de schepping de dieren eerst geschapen had, gingen die ook nu eerst in de ark. Na de dieren volgde iedereen die behouden wilde worden en de profetie geloofde.
Toen de mensen in de ark waren, duurde het nog een volle week voordat de vloed kwam. Tegen het einde van de zondvloed zien wij die weekcyclus weer opduiken, na iedere poging wacht Noach een volle week voordat hij een volgende poging waagt om te zien of de aarde opgedroogd is. Noach is dus nog steeds op de hoogte van de weekcyclus van zeven dagen. Het is ongeveer 500 jaar later in de tijd van Abraham dat God van hem zegt dat hij Zijn wetten inzettingen en verordeningen heeft gehouden. Ook Abraham weet kennelijk van de wet van God inclusief de sabbat, en er wordt van hem gezegd dat hij die gehouden heeft. Als 500 jaar later de nakomelingen van Abraham uit Egypte komen, is één van de eerste dingen die zij horen dat zij de zevende dag moeten heiligen. Het is bij het geven van het manna dat God hen laat zien dat er op de sabbat geen manna valt, God rust, en Zijn schepping, inclusief de mens, rust.
In Jeremia 17 en Nehemia 13 zien wij dat zowel voor als na de Babylonische ballingschap er nadruk wordt gelegd op het vieren van de sabbat dag. Soms horen wij honderden jaren niets over het sabbat vieren, maar dat wil niet zeggen dat hij dan niet gehouden werd. Als er onder het oude testament al een nadruk lag op de heiliging van de sabbat, hoe zou dat dan geweest zijn in de nieuwe bedeling, toen de schepper God onder ons mensen wandelde?
De sabbat als anti type in het nieuwe testament
Als wij de sabbat in het nieuwe testament bestuderen, dan zien wij dat de sabbat veel met de verlossing in Christus te maken heeft. Jezus gaf de werkelijke betekenis van de wet inclusief de sabbat weer, zowel in Zijn leven alsook in Zijn sterven. Als Jezus de sabbat gebruikt om mensen te genezen, doet Hij dat niet voor eigen gewin, of om er geld mee te verdienen, hij doet dat om de schepping die Hij volmaakt had op de laatste scheppingsdag te herstellen. Zijn genezingen en andere wonderen zijn niet anders dan een vooruit blikken naar de tijd dat alles weer hersteld zal zijn als bij de schepping, en de mensheid weer kan ingaan in de rust van Hem die de rust is.
Piet Westein